ОСЛУ̀ШВАМ

ОСЛУ̀ШВАМ, ‑аш, несв.; ослу̀шам, ‑аш, св., прех. Остар. и диал. Чувам; ослишвам. Като ослушвал гласът на свирката.. говорникът в едно приятно стоене се посъбирвал малко нещо; сетне.. начнувал словото си. Ив. Богоров, КП, 1874, кн. 1, 18. ослушвам се, ослушам се страд.

ОСЛУ̀ШВАМ СЕ несв.; ослу̀шам се св., непрех. 1. Напрягам слуха си да чуя някакъв звук, шум от нещо или от някъде. Непознатият не бързаше да се храни, а все се оглеждаше и ослушваше. К. Георгиев, ВБ, 87. Иван пак спря, поразгледа наоколо, ослуша се. Нищо не трепваше наоколо.. Той пак се ослуша: нищо, нищо не се чува. Й. Йовков, ПГ, 19-20. И той пое право нагоре.. като стъпяше предпазливо и се ослушваше на всяка крачка. Г. Караславов, Избр. съч. I, 414. Стоян се провря в най-гъстото и се спотаи, задъхан, разтреперан от страх и умора. Той се ослушваше, да не би някой от турците — беят или кехаите, да го е проследил. Д. Талев, ЖС, 10. Когато се ослушваше, Райко чуваше само шуртенето на водата и тропота на своя кон по пътя. Ст. Загорчинов, ДП, 311. Гледа, но нищо не вижда, ослушва се, само славеите пеят. Ст. Ботьов, К (превод), 139.

2. Заслушвам се, вслушвам се. Давид се загледа в дъжда, но се ослушваше и гледаше да долови нещо от разговора на младите. Й. Йовков, ЖС, 184. Слугата триеше със стиски сено потните слабини на коня, а от време на време се спираше и се ослушваше с ухилено лице в ядните думи на господаря си. Ст. Загорчинов, ДП, 241. Като се ослуша за последен път в бумтенето на мотора и така с опитно ухо определи неговата изправност, Джек натисна амбреажа. Д. Димов, ОД, 86. Като я било страх и се спотайвала, чула, че наоколо са се завърнали всички птички. Ослушала се още по-хубаво и започнала да различава гласовете им. Н. Каралиева, ЗБ, 58. Той [Радко] се застоя за миг, ослуша се в музиката, примърда на по свирнята и като метна крак, заигра пъргаво и весело. Ил. Волен, МДС, 20. — Не рожбо: нищичко не чуя.. — То е пеянието, мамо; сега обикалят черквата. Болната се ослушала. У, 1871, 138. "Я" навред се чуе като "е", но ако са ослушаш добре като го изговарят безкнижните, ще са увериш, че има малка една едвам усещана разница. БКн, 1859, март, кн. II, 209-210.

3. Опитвам се да узная, да науча какво си говорят хората за нещо; дочувам. А ослушва се тя [Станка] що думат комшии, кого за селски даскал гласят. Чакаше тя Цонча да главят, Цончо селски даскал да бъде. Ц. Церковски, Съч. III, 258. През селото мине пътник, седне, ослуша се какво си хоратят хората, попита как се поминуват, харно ли живуват. Г. Караславов, Избр. Съч. II, 393. Ходи, подпитва тоз-онзи измежду по-богатите.. ослушва се — не му беше лесно да проумее нещата сред този хаос от слухове, които кръстосваха селото. Ст. Марков, ДБ, 370-371.

4. Жарг. Преструвам се, че не чувам, не разбирам това, което ми се казва или което трябва да направя. Пак не си свършил каквото трябваше. Не мога да разбера колко пъти трябва да повтарям и докога ще се ослушваш.

Списък на думите по буква